Sürdürülebilir moda, moda sektöründe hızlı moda anlayışına karşı gelişmiş, ekolojik bütünlüğü ve toplumsal adaleti savunarak moda ürünlerini ve sistemini değiştirmeyi hedefleyen bir akım. Yalnızca ürünle değil, modanın bağlantılı olduğu toplumsal, kültürel, ekolojik, finansal sistemlerle de ilgilenen bir yaklaşımdır. Temelleri çevre hareketiyle birlikte atılan sürdürülebilir moda kavramı, sektörde toplumsal değeri ve refahı önceleyen bir iş modelinin benimsenebileceği inancına dayanır.
Sürdürülebilir giyim üreticileri, sürdürülebilir giyimi modanın çevresel faaliyetlerini azaltmanın anahtarı olarak değerlendirir; çevreye zarar veren kimyasallardan uzak durarak, çevreye saygılı üretim ilkesini benimseyerek ya da çok miktarda su tüketen malzemelerin tüketimini düşürterek giyimin çevresel etkilerini mümkün olduğu kadar azaltmaya çalışır. Materyallerin daha az su tüketen, doğaya ve toprağa daha az zarar veren, hayvanları ve işçi haklarını koruyan, kimyasal tarım ürünlerine ihtiyaç duymadan üretilmiş oldukları doğa dostu sertifikalarla belgelendirilir.
COVID-19 sürecinde tüketicilerin tekstil ve hazır giyim ürünlerinde sürdürülebilirlik konularına daha sıkı şekilde entegre olduğu görülmüştür. Bu sebeple pandemi dönemi bazı markalarda ciddi anlamda değişimleri de beraberinde getirdi. Sürdürülebilirliği odaklarına alıp, çevre dostu ve iyi marka olmayı hedef haline getirdiler. Güçlü markalar, marka genişlemesi ile pandemide oluşan yeni alanlarda var olmaya yönelik eylem planı oluştururken, sürdürülebilir markaların gündeminde sürdürülebilirlik ve çevre dostu marka olma hedefi bulunuyor.
Nitekim kendilerine moda sektöründe bir yer edinmeye çalışan sürdürülebilir markalar, yıllardır hızlı modaya alışmış bizler tarafından da fiyat karşılaştırmalarından kaçamıyor.
Sürdürülebilir bir şekilde üretilmiş kıyafetler üzerindeki fiyat etiketi, seri üretim bir tasarıma kıyasla genellikle daha pahalı olabiliyor ve bu da sürdürülebilir modanın yalnızca özel bir kitleye hitap ettiği algısına neden oluyor. Peki, sürdürülebilir moda ürünlerinin fiyatlarına neler dahil ve hızlı moda ürünlerinin aksine, neden sürdürülebilir markalar daha pahalı? Sürdürülebilir ürünlerin daha yüksek fiyatlı olması şu sebeplerle açıklanabilir:
1. Doğa dostu malzemelerin daha pahalı oluşu
Hızlı modadan aşina olduğumuz uygun fiyatlı kıyafetlerin bir çoğu polyesterden üretiliyor. Polyester kumaşın yapısında sentetik polimer vardır. Sentetik polimer petrol ürünlerinin plastik hale dönüşmesinden sonra elde edilen ipliklerdir. Polyester malzemesinin ham maddesi petrol malzemesidir. Taş kömürü katranından üretilmekte olan bir malzemedir. Polyester, ham petrolden çok hızlı bir şekilde üretilir ve maliyeti çok düşüktür. Petrol türevi olduğu için geri dönüştürülemeyen ve çevreye zarar veren bir malzemedir.
Sürdürülebilir yöntemlerle üretilmiş kıyafetlerde organik ya da geri dönüştürülmüş pamuk, bambu ve tencel gibi malzemeler kullanılır. Bu malzemeler, seri üretimde kullanılan kumaşların aksine talep üzerine üretilir ve bu yüzden daha pahalıdır. Sürdürülebilir kumaşların fiyatları, organik tarım giderlerini ve vasıflı iş gücü maliyetlerini de kapsar. Polyesterlerle karşılaştırılınca doğal ve uzun ömürlü malzemeler bu yüzden çok daha maliyetli olur. Bunun en büyük sebeplerinden birisi de doğal kumaşların üretildikleri organik pamuk ve kenevir gibi ham maddelerin yüksek kalite tarım ürünleri olmasıdır.
2. Sınırlı sayıda üretim
Hızlı moda daha hızlı üretim ve nakliye yöntemleri, tüketicilerin en güncel stillere olan ilgisi ve bu anlık memnuniyet arzularını tatmin etmek ve tüketicinin satın alma gücündeki artış nedeniyle yaygınlaşırken, yavaş moda düşük hızda üretim ve düzenli çalışmayı garanti ederek çalışanlar için iyi çalışma koşullarının olduğu adil bir ücret sağlayarak yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaç edinmektedir. Hızlı moda markaları genellikle talebe göre üretirken, yavaş moda daha küçük ölçekli bir üretim süreci sunar. Bu da parça başına maliyeti artırır.
3. Etik çalışma koşullarında üreticilerin adil bir şekilde ücretlendirilmesi ve daha fazla kazanması.
Bazı büyük mağaza zincirlerinden aldığımız kıyafetlerin düşük fiyatları, hak ettiğinin çok daha altında kazanan ve etik iş koşulları altında çalışamayan üreticiler tarafından sağlanıyor. Küresel moda endüstrisi de bu haksız durum üzerinden piyasa rakamlarını belirliyor. Buna karşın, etik markalar, üreticilerine iyi maaşlar verdikleri, insani çalışma koşulları sundukları için ürünlerinin üretim maliyetleri doğal olarak artıyor.
4. Etik kaynak kullanımı
Sürdürülebilir modanın en büyük farkı, çevreye karşı nezaketli ve uzun ömürlü olması. Sentetik kumaşlar daha uzun ömürlü alternatiflerle değiştirilir. Tasarımlarda kullanılan kumaşın hammaddesinin cinsi, nereden geldiği, ürünün nasıl ve nerede üretildiği, ürünü kimin ve hangi koşullarda ürettiği fiyatı etkileyen faktörlerdendir.
5. İşçilik
Sürdürülebilir ürünlerde, tasarıma gösterilen özeni ve harcanan emeği görmek mümkündür.
6. Kullanım ömrü
İşçilik, doğal hammaddeler etik çalışma koşulları ve az sayıda üretim birleşince ortaya daha kaliteli ürünler çıkıyor. Hızlı moda markalarından alınan ürünler sezonluk olarak düşünülürken, daha etik koşullarda üretilen ve sürdürülebilir ürünler satın almak gardrobunuzun anahtar parçaları olmaya devam eder.
7. Sürdürülebilir modanın günümüzde yeterince yaygın olmaması
Günümüzde çevre dostu ürünler satın almak hala yeterince yaygın değil. Bu da sürdürülebilir markaların toptan satın alma ve üretme gibi çoğu hızlı moda markasının sahip olduğu avantajlarından faydalanamamasına neden oluyor. Küresel piyasaya egemen olan hızlı moda markaları, etik ve sürdürülebilir markaların uygun fiyatlı, ulaşılabilir ve yaygın olmalarını engelliyor.
Modanın ve doğanın geleceği için üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmek, daha bilinçli kararlar vermek ve sürdürülebilir markaları tercih etmek senin elinde. Başlangıç noktanız tasarım değil, sürdürülebilirlik olsun.
Syafanozdan ürün satın alma